Inleiding

Cultuur is als een tweede huid: je groeit erin op, draagt het met je mee, en vaak besef je pas hoe diepgeworteld het is wanneer je ermee wordt geconfronteerd in een andere omgeving. Als coach en counselor zie ik dagelijks hoe cultuur invloed heeft op hoe mensen zich verbinden, zich uiten en omgaan met situaties. In deze blog deel ik een persoonlijk verhaal over hoe mijn eigen culturele achtergrond — gevormd door warmte, gastvrijheid en collectieve zorg — botste én samensmolt met de Nederlandse manier van leven. Een verhaal over eten, grenzen en wederzijds respect, maar bovenal: over verbinding.

Cultuur ontstaat waar het nodig is

Cultuur ontstaat uit de noodzaak en gewoonten van de plek, streek of het land waarin je leeft. Wat zich over generaties herhaalt, wordt vanzelfsprekend gedrag. Eenmaal vergroeid met een cultuur denk je er vaak niet meer over na waarom bepaalde dingen ‘zo horen’. Ze zijn als het ware onderdeel geworden van je systeem.

Wanneer je in een andere omgeving komt waar de oorspronkelijke noodzaak voor bepaalde gewoonten niet langer bestaat, blijf je er toch naar handelen — uit gewoonte en loyaliteit aan wat je geleerd hebt.

Als jong meisje in Nederland werd ik hiermee geconfronteerd. Ik vond het normaal dat iedereen die bij ons thuis op bezoek kwam, gewoon mee kon eten. Maar tot mijn verbazing werd ik bij mijn buurmeisje of vriendin weggestuurd zodra het etenstijd was. In het begin voelde dat vreemd, bijna pijnlijk. Maar het leerde me iets waardevols: dat iedere cultuur eigen grenzen kent, en dat deze niet goed of fout zijn — alleen anders.

Ik leerde dat mijn buurmeisje niet per se bij ons hoefde te eten als wij gingen eten, want ze woonde een paar deuren verderop en haar moeder had ook voor haar gekookt. En omgekeerd: dat ik ook nee mocht zeggen als ik rust wilde aan tafel met mijn gezin. Dit inzicht hielp ons om elkaars gewoonten te respecteren en te waarderen. Het gaf ruimte om grenzen te stellen én om met elkaar verbonden te blijven.

Kaapverdische gastvrijheid – een stukje erfgoed

Op Kaapverdië leefden mensen met wat het land hen gaf. Om goederen te ruilen of te verkopen, liepen zij vaak uren door bergachtige gebieden — vaak zonder eten of water. Uit deze realiteit ontstond een cultuur waarin je altijd mensen ontvangt, eten en drinken aanbiedt en zelfs je bed deelt als iemand de terugweg niet meer kan maken voor het donker.

Mijn ouders zeiden altijd: “Kook altijd een beetje extra, je weet nooit wie onderweg is.” En dat deden we. Want anderen deden dat ook voor ons.

Maar hier in Nederland zijn de omstandigheden anders. Je kunt overal eten kopen, en vervoer is snel en toegankelijk. Je huis is veel meer een privédomein. Hier kook je gepast en voor je eigen gezin, want iedereen heeft immers eten.

Integreren is verbinden

Toch neem ik die warmte en openheid nog steeds mee in mijn hart. Maar ik leer ook: in deze context mag ik mijn gewoonten aanpassen, zonder mijn waarden te verliezen. Ik sluit daarnaast ook de waarden en gewoonten van Nederland in mijn hart — om in verbinding en met respect samen te kunnen leven.

Dát is wat mij betreft integreren: niet vergeten waar je vandaan komt of je gewoonten zomaar loslaten, maar ze proberen af te stemmen op je omgeving.

Wees nieuwsgierig. Vraag de ander: “Waarom doe jij wat je doet?”
En vertel ook waarom jij doet wat jij doet.
Zo ontstaat wederzijds begrip, en zo versterken we elkaar.

Conclusie

We leven in een tijd waarin culturele verschillen steeds zichtbaarder worden — en soms ook spanningen oproepen. Maar juist in die verschillen ligt de sleutel tot groei, verbinding en verrijking. Door elkaar écht te zien, elkaars verhalen te horen en gewoonten te begrijpen, ontstaat er ruimte voor respect, samenwerking en menselijkheid.

💬 Herken jij dit in jouw eigen leven of werk? Deel deze blog, of mijn video hoerinder met iemand voor wie dit verhaal waardevol kan zijn.

🙏 Dankjewel voor het lezen.

Met warmte,
Maria – Coach & Counselor